Sve što treba da znamo o generičkim lekovima

Generički lekovi – savremena, pouzdana, pristupačna terapija

Upotreba generičkih lekova u stalnom je porastu širom sveta. U Srbiji je osigurano redovno snabdevanje tržišta kvalitetnim generičkim lekovima, onim istim kojima se leče i pacijenti u najrazvijenijim zemljama Evrope.

Šira javnost često ne razume vezu generičkog i inovativnog (originatorskog) leka, pa se pacijenti neretko pitaju šta je to generički lek?

Generički lek je visokokvalitetan farmaceutski proizvod, razvijen po uzoru na odgovarajući inovativni lek i koristi se u istim indikacijama i jednakim dozama kao i originalni lek. Generički lek je po svom sastavu, efikasnosti, kao i mogućim neželjenim dejstvima u potpunosti jednak sa odgovarajućim inovativnim lekom. Hemofarm kao lider domaće industrije ima najviše svetske standarde kvaliteta u proizvodnji za sve svoje proizvodne pogone.

Temelj u lečenju hroničnih bolesti

Prema izveštaju Francuske Nacionalne agencije za sigurnost lekova - l’Agence nationale de sécurité du médicament - starenjem stanovništva rapidno rastu izdaci u lečenju hroničnih bolesti, pa su generički lekovi kao kvalitetne ali jeftinije terapijske alternative, presudne za buduću održivost zdravstvenih sistema. Sa cenom u Francuskoj nižom i do 60% od originatorskog leka, generici postaju temelj u lečenju hroničnih bolesti, navodi se u ovom izveštaju.

Da li je generički lek jednako efikasan? Zašto je cena generičkog leka niža?

Pojavi generičkog leka prethodi razvoj inovativnog leka. Glavna odlika inovativnog leka je da sadrži aktivnu supstancu koja se do tada nije koristila u lečenju ljudi, ili pak lek sadrži novu kombinaciju ranije korištenih aktivnih supstanci. Neki inovativni lekovi prave ozbiljne pomake i otvaraju sasvim nove mogućnosti u lečenju određene bolesti.

Kada se inovativni lek razvija, obzirom da je u pitanju potpuno novi lek, moraju se dokazati njegova delotvornost i bezbednost i zato se vrše pretklinička i klinička ispitivanja na životinjama i ljudima, koja su veoma skupa i koja inovativnu farmaceutsku kompaniju po jednom leku nekada koštaju i više milijardi dolara.

Kada se lek pojavi na tržištu, inovativna kompanija koja ga je proizvela dobija patentnu zaštitu tokom 15 ili 20 godina, a to znači da u navedenom periodu ni jedna druga kompanija nema pravo da proizvodi taj lek. U tom periodu lek je skup, i posebno u siromašnim zemljama, manje dostupan pacijentima kojima je neophodan.

A šta se dešava kada istekne patentna zaštita?

Po isteku patentne zaštite, farmaceutske kompanije koje imaju sposobnost da proizvedu taj lek, dobijaju pravo da ga proizvode. Lek se sada zove generički lek i potpuno je jednak po sastavu, kvalitetu i efikasnosti sa prethodnim inovativnim lekom. Jednak po efikasnosti znači da daje jednako dobar rezultat u lečenju kao i inovativni lek i koristi se u istim indikacijama i jednakim dozama. Jedina razlika je pristupačnija cena.

Stub globalnog zdravlja

Američki časopis Wall Street Journal generičke lekove ocenjuje kao „stub globalnog zdravlja”, jer su dostupni daleko većem broju pacijenata i na taj način direktno doprinose podizanju kvaliteta lečenja u zemljama širom sveta. Pacijent dobija savremenu terapiju, ali sada po povoljnijoj ceni. U isto vreme, zbog pristupačnije cene, generički lekovi pomažu i održivost zdravstvenih sistema. U SAD-u 80% lekova koji se propisuju na recept su generički lekovi.

Zašto je cena generičkog leka niža?

Cena generičkog leka je pristupačnija jer u procesu izrade leka nisu potrebna skupa pretklinička i klinička istraživanja koja su već obavljena kada je lek bio u inovativnoj fazi razvoja. Zbog povoljnije cene bitno raste dostupnost leka, a veća dostupnost najdelotvornijih terapija omogućava kvalitetno lečenje svim pacijentima kojima je odredjeni lek potreban. Pacijent dakle dobija savremenu terapiju, ali sada po povoljnijoj ceni.

Zašto se ime generičkog leka razlikuje od imena inovativnog (originalnog) leka po uzoru na koji je razvijen?

Ime originalnog leka je izabrano komercijalno brand name ime od strane laboratorije u kojoj je lek nastao.

Generički lek dobija naziv po prisutnoj lekovitoj supstanci u leku (međunarodni naziv: INN). U Evropi je dominantna praksa da generički lek ima samo INN naziv, dok u Srbiji generički lek može da ima i samo INN naziv, ali može da ima i brand name naziv (što je slučaj sa većinom Hemofarmovih lekova).

Dakle bez obzira na razliku u imenu, u pitanju je lek jednako efikasan u terapiji, što je za pacijenta najvažnije.

„Generički lekovi, koji su bezbedni i dostupni po nižim cenama od njihovih alternativa, sastavni su deo ekonomičnog zdravstvenog sistema, pošto oslobađaju inače ograničena sredstva za nove, inovativne vidove terapije i mogu omogućiti lečenje svih pacijenata kojima je terapija neophodna”, Tomas Altman (Tomas Altmann), stariji konsultant IMS Health.